Ustawa z dnia 25 listopada 2004 roku o zawodzie tłumacza przysięgłego reguluje zasady wykonywania zawodu tłumacza przysięgłego. Rozdział 3 ustawy stanowi o uprawnieniach i obowiązkach tłumacza przysięgłego.

Zgodnie z art. 13 tej ustawy tłumacz przysięgły jest uprawniony do:

• sporządzania i poświadczania tłumaczeń z języka polskiego na język obcy i z języka obcego na język polski, a także do sprawdzania i poświadczania tłumaczeń wykonanych w tym zakresie przez inne osoby,
• sporządzania poświadczonych odpisów pism w języku obcym oraz sprawdzania i poświadczania odpisów pism w języku obcym wykonanych przez inne osoby,
• dokonywania tłumaczeń ustnych.

Art. 14 ustawy stanowi z kolei, że tłumacz przysięgły obowiązany jest do:

• wykonywania powierzonych mu zadań ze szczególną starannością i bezstronnością,
• dochowania tajemnicy zawodowej,
• doskonalenia kwalifikacji zawodowych.

Ponadto ustawa nakłada na tłumacza przysięgłego obowiązek dokonania każdego tłumaczenia w postępowaniu sądowym na żądanie sądu, Prokuratora, Policji i organów administracji publicznej.

Zgodnie z art. 15 tłumacz przysięgły nie może odmówić wykonania tłumaczenia w postępowaniu prowadzonym na podstawie ustawy, na żądanie sądu, Prokuratora, Policji oraz organu administracji publicznej.

Odmowa wykonania takiego tłumaczenia jest możliwa tylko w określonym przypadku, to znaczy, gdy zachodzą szczególnie ważne przyczyny uzasadniające odmowę.

Niemniej jednak ustawa nie precyzuje takich przyczyn. Tutaj z pomocą przychodzi Kodeks Tłumacza Przysięgłego (§ 4. i § 5.), który wyszczególnia sytuacje usprawiedliwiające odmowę tłumaczenia. Są to m.in.: brak wystarczającej wiedzy fachowej, nieznajomość terminologii specjalistycznej w danej dziedzinie, zbyt krótki czas na przygotowanie się do specjalistycznego tłumaczenia, wcześniej podjęte zobowiązanie wykonania innego tłumaczenia, choroba, wypadek losowy, wyjątkowa sytuacja osobista, urlop etc.

Kolejnym obowiązkiem nałożonym na tłumacza przysięgłego jest prowadzenie repertorium. Art. 17 ustawy o zawodzie tłumacza przysięgłego stanowi, iż tłumacz przysięgły prowadzi repertorium, w którym odnotowuje wykonywane czynności. Może ono być prowadzone w formie papierowej lub elektronicznej. Repertorium zawiera:

• datę przyjęcia zlecenia tłumaczenia oraz datę zwrotu dokonanego tłumaczenia,
• oznaczenie zleceniodawcy oraz zamawiającego,
• opis tłumaczonego dokumentu,
• rodzaj wykonywanej czynności,
• wysokość pobranego wynagrodzenia,
• w razie odmowy wykonania danego tłumaczenia informacje o odmowie oraz o jej przyczynach.

Szczegóły związane z prowadzeniem repertorium zostały określone w „Zasadach oceny poprawności prowadzenia repertorium czynności tłumacza przysięgłego”.

Tłumacz przysięgły do poświadczania tłumaczeń oraz do poświadczania odpisów pism ma obowiązek używania pieczęci, która zawiera jego imię, nazwisko, język w jakim posiada uprawnienia do dokonywania tłumaczeń oraz pozycję na liście tłumaczy przysięgłych.

Dodatkowo każdy tłumacz przysięgły, który uzyskał prawo wykonywania zawodu musi złożyć wzór podpisu oraz odcisk swojej pieczęci Ministrowi Sprawiedliwości, ministrowi właściwemu do spraw zagranicznych oraz wojewodzie, właściwemu ze względu na miejsce zamieszkania tłumacza przysięgłego.

Dla każdego tłumacza przysięgłego istotna niewątpliwie jest także wiedza o konsekwencjach niedopilnowania obowiązków, wynikających z ustawy.

Mogą to być zaledwie napomnienie lub nagana, a przy cięższych naruszeniach może to być zawieszenie w uprawnieniach bądź skreślenie z wykazu tłumaczy przysięgłych.

Maja Kowalska

Nazywam się Maja i jestem rodowitą krakowianką. W Krakowie mieszkam i pracuję jako specjalista ds. wizerunku w dużej firmie zajmującej się tłumaczeniami. Dzięki mojej pracy poznaję nowych ludzi i jestem na bieżąco z nowościami. Bardzo lubię swoją prace, która jest dla mnie połączeniem pasji do pisania z językami obcymi. Mam duże doświadczenie i wiem, jak teorię wykorzystać w praktyce. Chętnie podzielę się z wami swoją wiedzą. Po pracy każdą wolną chwilę spędzam na rowerze, który jest moją drugą pasją.