System edukacji w Finlandii a polska oświata – zobacz, czego możemy się uczyć od najlepszych szkół świata!
Czy system edukacji w Finlandii jest lepszy od polskiego?
Edukacja to dla wielu rządów oczko w głowie. Dobrze wykształcona młodzież będzie motorem napędowym gospodarki każdego państwa, co musi się przełożyć na sytuację ekonomiczną. Dlatego właśnie tak wiele krajów decyduje się na inwestycję w edukację – a wśród nich prymat wiedzie Finlandia, która jeszcze kilka dekad temu plasowała się na szarym końcu europejskiej stawki. Czym się różni system edukacji w Finlandii od polskiego systemu kształcenia? I czy możemy z doświadczeń Finów wyciągnąć lekcję na przyszłość?
System edukacji w Finlandii – poznaj jeden z najlepszych systemów na świecie!
Nie bez powodu Finowie mogą być dumni ze swojego systemu edukacji – według najnowszych rankingów, fińska młodzież jest na szóstym miejscu, jeśli chodzi o osiągane wyniki! Jeśli chodzi o nauki przyrodnicze, czytanie ze zrozumieniem i matematykę, przeciętny Fin radzi sobie znacznie lepiej od polskiego ucznia. Porównanie najsłabszych uczniów w tych dziedzinach również nie wychodzi na korzyść polskiego systemu edukacji. Wyjątkiem są tutaj wyniki najlepszych uczniów: w kategorii „matematyka” polscy uczniowie w 2015 r. osiągnęli odrobinę lepsze wyniki od swoich fińskich kolegów.
Dlaczego system edukacji w Finlandii jest skuteczny?
Finowie doskonale zdają sobie sprawę z tego, że zadaniem szkoły jest pobudzanie do myślenia, a nie zastraszanie uczniów kolejnymi kartkówkami. Szkoły w Finlandii – w odróżnieniu od swoich polskich odpowiedników – podchodzą do ucznia jak do partnera, ucząc go radości ze zdobywania wiedzy. A to z kolei przekłada się na takie wyniki jak:
Gigantyczne czytelnictwo – Finowie są najbardziej oczytanym narodem na świecie. Statystyczny Fin czyta aż 4 książki rocznie (statystyka wlicza w to dzieci). Dla porównania, aż 63% Polaków nie przeczytało w zeszłym roku ani jednej książki.
Zainteresowanie matematyką i naukami przyrodniczymi – podczas, gdy królowa nauk śni się po nocach polskim uczniom (zwłaszcza maturzystom), Finowie interesują się rozwijaniem właśnie w tej dziedzinie.
Najwięcej czasu wolnego – skuteczny system edukacji w Finlandii sprawia, że uczniowie nie muszą poświęcać tyle czasu na naukę w domu, co ich koledzy. Wolne chwile mogą wykorzystać na rozwijanie pasji: uprawianie sportu lub naukę gry na instrumentach.
System edukacji w Finlandii a polska oświata. Na czym polegają różnice?
Przede wszystkim: dużo mniej stresu
O tym, że każdy człowiek ma indywidualne tempo nauki, nie trzeba nikogo przekonywać. Jednak polski program nauczania nie przewiduje wystarczająco dużo czasu, aby móc skupić się na wyrównywaniu braków.
Podczas, gdy polskie sprawdziany mają za zadanie sprawdzić wiedzę ucznia, a za najniższe oceny grożą poważne kłopoty, fińskie prace klasowe przede wszystkim mają stanowić informację dla nauczyciela, nad którymi elementami trzeba jeszcze popracować. Jedynym egzaminem w tradycyjnej formie jest test odbywający się na koniec drugiego cyklu nauczania.
W takiej sytuacji nauczyciele organizują odpowiednie zajęcia, a uczeń ma szansę zrozumieć opanowywany materiał. Bez stresu, wyścigu szczurów po jak najwyższe oceny i prywatnych korepetycji.
Równość na każdym kroku
Kiedy do polskich szkół wprowadzano obowiązkowe mundurki, zwolennicy zmian postulowali przede wszystkim wyrównywanie szans. Różnice podkreślane za pomocą stroju prowadzą do wyścigu szczurów niezwiązanego z samą edukacją – dlatego właśnie w Finlandii każdy otrzymuje szereg darmowych elementów:
podręczniki
przybory szkolne
obiad
Nauka tego, co przydatne w życiu
Podczas, gdy polscy uczniowie zmagają się przez 12 lat edukacji z obszerną podstawą programową wymagającą eksperckiej wręcz znajomości wszystkich cech klimatu równikowego, fińskie szkoły nauczają przede wszystkim praktycznych umiejętności. Zamiast nauki skomplikowanych wzorów równań chemicznych, w Finlandii uczniowie uczą się minimalizowania skutków poparzenia kwasem czy sposobów na ugaszenie pożaru z elementami substancji chemicznych.
Przykładowe zajęcia dla uczniów szkoły podstawowej to:
Zajęcia sportowe
Zajęcia taneczne
Podstawy zajęć technicznych
Podstawy zarządzania gospodarstwem domowym
Nauczyciel to powołanie – a to oznacza prestiż
Nie da się ukryć, że fiński system szkolnictwa robi wrażenie również z powodu tego, jak wygląda praca nauczycieli. Osoby pracujące w szkołach mogą liczyć na pakiet darmowych szkoleń (rzadkość w polskich placówkach oświatowych), a do tego ich pensja dosłownie zwala z nóg!
Ile zarabia nauczyciel w Finlandii? To Cię może zdziwić!
Jak wynika ze statystyk, średnia pensja nauczyciela w Polsce wynosi ok. 3200 złotych brutto. A ile zarabia fiński nauczyciel? Najniższa pensja wynosi ok. 10 tysięcy złotych miesięcznie, natomiast średnia to… 17,5 tys. złotych miesięcznie!
Warto przy tym podkreślić, że zawód nauczyciela w Finlandii cieszy się ogromnym szacunkiem – wynika to między innymi z faktu, że rekrutacja przyszłych nauczycieli jest bardzo skomplikowana, w efekcie czego bardzo trudno jest zostać nauczycielem (udaje się to ledwie co dziesiątemu kandydatowi). Finowie doskonale wiedzą, że przyszłość ich dzieci leży w rękach nauczycieli. I starają się to doceniać na każdym kroku!
Współpraca nauczyciela z uczniem na każdym kroku
W silnie hierarchicznym polskim szkolnictwie każdy doskonale wie, jaką pełni rolę: nauczyciel ma nauczyć określonej partii materiału, zaś uczeń ma za zadanie słuchać nauczyciela i wykonywać jego polecenia. Symptomatyczne jest to, że szacunek w polskiej szkole działa na zasadzie dogmatu – uczniowie szkół średnich zwracają się do nauczyciela per „Panie profesorze”/”Pani profesor”, zaś sami są tytułowani na „ty”.
Pod tym względem fińska edukacja odbiega bardzo mocno od polskiej – fińscy nauczyciele zwracają się do uczniów po imieniu i vice versa. System edukacji w Finlandii zakłada, że nauczyciel i uczeń są partnerami w projekcie, którego celem jest przygotowanie młodego człowieka do późniejszego życia. W związku z tym, obydwu stronom bardzo mocno zależy na tym, by uczyć się od siebie wzajemnie. Fińscy nauczyciele mają z natury więcej dystansu do samych siebie, co przekłada się na pozytywną atmosferę.
Uczniowie wiedzą doskonale, że w przypadku problemów nauczyciele nie będą ganić, lecz zaczną szukać rozwiązania problematycznej sytuacji!
Skupienie na rozwijaniu własnych zainteresowań
Wciąż częstą praktyką jest, że uczniowie szkół średnich już na etapie rekrutacji muszą wybrać odpowiednią klasę profilowaną. Zmiana decyzji związana z zainteresowaniem innym przedmiotem niż przedmiot wiodący jest w praktyce niemożliwa – i choć uczeń może przystąpić do matury z dowolnego przedmiotu, to jednak do końca szkoły średniej może być zmuszany do nauki przedmiotu, który go nie interesuje.
Fiński system edukacji proponuje zupełnie przeciwne podejście – szkoła już od najmłodszych lata stara się wyszukiwać i wspierać młode talenty, umożliwiając pełne oddanie się własnym pasjom. Systemowe poszukiwanie dobrych stron każdego ucznia i ich umacnianie przez cały okres edukacji sprawia, że absolwenci fińskich szkół nie tylko wiedzą doskonale, co chcą robić w przyszłości, lecz także mają odpowiednie podstawy do tego, by móc na uniwersytecie zająć się jeszcze mocniej ich rozwijaniem.
Rozwijanie umiejętności językowych
Fińska młodzież w każdych możliwych testach językowych plasuje się w okolicach europejskiego podium. Nie da się ukryć, że szkoły w Finlandii stawiają duży nacisk na naukę języków obcych (głównie angielskiego), a już najmłodsi zachęcani są do rozwijania własnych umiejętności językowych: piszą krótkie opowiadania dotyczące wypraw terenowych czy oglądają filmy i seriale w oryginale. Dzięki temu już od najmłodszych lat oswajają się z językiem i go szlifują – a szkoła ich w tym wspiera, nie podcinając skrzydeł już na najniższych etapach kształcenia.
Na imię mam Michał i pochodzę z Opola, gdzie się urodziłem i mieszkam. Tu także pracuję jako tłumacz języka niemieckiego i copywriter. W zawodzie pracuję już od 5 lat i nie wyobrażam sobie innego zajęcia, Bardzo lubię swoją pracę i sporo czytam w tym zakresie. Dzięki temu stale uczę się nowych rzeczy, które pomagają mi w pracy. Dzięki temu mogę podzielić się z wami własnym doświadczeniem i spostrzeżeniami. Moim hobby poza pracą i językiem niemieckim są zwierzęta. Sam mam w domu trzy psy i dwa koty, które świetnie się dogadują.
