„W branży tłumaczeń maszyna nigdy nie zastąpi człowieka”. Tak twierdzi wielu tłumaczy. Jak to możliwe? W końcu w dzisiejszych czasach tak wielu z nas korzysta z pomocy maszyn. I wiele osób nie wyobraża sobie bez nich życia. Nie ma się temu co dziwić. W końcu nasze życie powinno być łatwiejsze. A dzięki maszynom jest. A jak sprawa ma się w przypadku tłumaczeń? Czy tłumaczenia maszynowe są bezpieczne? Co warto o nich wiedzieć? Czy każdy może z nich korzystać? A może nie każdy? Oto kilka słów w na ten temat.
Czym jest tłumaczenie maszynowe?
Czy wiesz? A może powtarzasz to pojęcie nie wiedząc czym tak naprawdę jest? Zanim dowiesz się czy jest bezpieczne, warto wiedzieć o nim coś więcej. Czym jest tłumaczenie maszynowe, do czego jest wykorzystywane? Czy wiesz? Jeśli nie, poznaj je koniecznie. Czym więc jest tłumaczenie maszynowe? Jest to tłumaczenie, które swoją nazwę wzięło od angielskiego Machine Translation (MT). Na czym ono polega? To proste. Tłumaczenie maszynowe odbywa się bez udziału człowieka. Jak to możliwe? A jednak, tak to działa. A na czym jest oparte i jak działa? Jego założenie jest dość proste. Jednak, gdy spojrzymy na nie pod kątem bezpieczeństwa, już tak prosto nie jest. Tłumaczenie maszynowe znamy już od kilkudziesięciu lat. Nie jest to zatem nic nowego na rynku tłumaczeń. Do dziś jest z powodzeniem wykorzystywane. Jednak samo tłumaczenie maszynowe to dziś mało.
Sytuacja zmieniła się w 2014 roku. Był to rok przełomu na rynku tłumaczeń. Dlaczego? Bo w 2014 roku na arenie pojawiło się coś, co stało się absolutną rewolucją na rynku usług, czyli neuronowe tłumaczenie maszynowe (ang. neural machine translation – NMT). I od tego wszystko się zaczęło. Już nic nie było takie samo jak wcześniej. Na czym polega ta metoda tłumaczenia? Co warto o nim wiedzieć? Czy jest bezpieczne? Tu zdania są podzielone. Ale po kolei. zacznijmy od tego czym jest NMT. To po prostu automatyczny przekład z jednego języka na drugi, zatem niby żadna nowość. A jednak jest to coś zupełnie innego niż znaliśmy do tej pory. Otóż, NMT wykorzystuje technologię głębokiego uczenia się. To deep learning. Na czym polega? Otóż, to nowoczesna technika uczenia maszynowego. Oparta jest o sieć neuronową, podobną jak w naszym mózgu. I tu zaczyna się robić dziwnie. Jak maszyna wykorzystuje nasz mózg? Do czego jest jej on potrzebny? Do tłumaczenia. Czy jest to bezpieczne? To zależy od nas samych.
Tłumaczenie maszynowe – to warto wiedzieć
Czy tłumaczenia maszynowe są bezpieczne? Chcesz wiedzieć więcej? Na pewno, w końcu po to tu dziś jesteś. Ale czy wiesz, że jest kilka typów tego rodzaju tłumaczenia? I nie wszystkie z nich są skomplikowane? Pewnie nie. Bo tak naprawdę niewiele o nich wiemy. To, że stały się naszą codziennością i bez nich nikt nie wyobraża sobie życia? Bo tak naprawdę mamy je wszędzie. Choć wielu z nas kojarzy się wyłącznie z Google Translate czy Microsoft Bing. Tymczasem wiele biur tłumaczeń korzysta na co dzień z tego typu tłumaczenia. Jak to możliwe? A jednak. Ale nie każde tłumaczenie maszynowe oznacza Tłumacza Google. Dlatego warto znać rodzaje tego tłumaczenia. Bo okazuje się, że tłumacz w swej pracy również z nich korzysta. Tyle, że nie tak jak nam się wydaje. Ale po kolei. Aby poznać na czym polega tłumaczenie maszynowe, warto poznać jego typy.
Typy tłumaczenia maszynowego
Otóż, możemy wyróżnić aż trzy typy tego tłumaczenia. Pierwszym z nich są tłumaczenia w pełni maszynowe. Oznacza to, że możemy przetłumaczyć tekst bez udziału człowieka. Jedyne, co musimy zrobić to wpisać tekst źródłowy, a tłumaczenie odbywa się automatycznie. To bardzo wygodne i proste rozwiązanie. Często z niego korzystamy, gdy potrzebujemy coś przetłumaczyć tu i teraz. Translator jednak nie zapewni dobrej jakości tłumaczenia, bo wykorzystuje jedynie dostępny algorytm. Pamiętajmy o tym.
Czy tłumacz w swojej pracy korzysta z tej metody? Raczej nie. Tłumacz korzysta z innych metod. To kolejny typ tłumaczenia maszynowego. Jest nim tłumaczenie wspomagane komputerowo. Na czym polega? Tłumacz w swej pracy nie jest sam. Czasy, gdy proces tłumaczenia polegał wyłącznie na pracy tłumacza dawno już minęły. Zatem jak dziś pracuje tłumacz? Korzysta z odpowiednich narzędzi do tłumaczenia. To oprogramowanie CAT, które wspomaga proces przekładu. Ta sztuczna inteligencja nie zastępuje jednak tłumacza. Jej zadaniem jest pomóc mu w pracy, a nie go zastąpić. To wciąż tłumacz wykonuje przekład językowy, a nie maszyna.
I mamy jeszcze tłumaczenie maszynowe wspomagane przez człowieka. Jak to możliwe? Tak, po prostu. Na czym polega? Tu tłumacz czuwa nad całym procesem przekładu. To oznacza, że tłumaczenie tekstu wykonuje komputer. Tak wykonane tłumaczenie tłumacz analizuje i poprawia. Czasem na poszczególnych jego etapach, a czasem po zakończeniu tłumaczenia. Nie oznacza to jednak, że nie ma wpływu na treść w języku docelowym. To on nadzoruje cały proces tłumaczeniowy i to on jest tu szefem, nie maszyna.
Czy tłumaczenie maszynowe jest bezpieczne?
I tak i nie. To zależy w głównej mierze od nas samych. Jak wygląda ochrona danych osobowych przy tych tłumaczeniach? Czy mamy gwarancję bezpieczeństwa danych? I tak i nie. Otóż, Google Translate informuje nas z rozbrajająca szczerością, że wszystko co tłumaczymy maszynowo u nich, pozostaje tu na zawsze. Inaczej do sprawy podchodzą europejscy dostawcy MT, na przykład DeepL czy SDL Language Cloud. Zapewniają nas, że nasze treści źródłowe ani tłumaczenia nie będą przez nich przechowywane. A jak jest naprawdę? W końcu każda nasza obecność w sieci pozostawia ślad. Dlatego warto być ostrożnym i czujnym. Nowoczesne technologie są po to a by z nich korzystać, jednak nic nie zastąpi zdrowego rozsądku. Warto o tym pamiętać. Okazuje się, że statystyczny użytkownik internetu w ogóle o tym nie myśli, a szkoda.
Zatem czy tłumaczenia maszynowe są bezpieczne? Z pewnością nie należy się ich bać. Tym bardziej że są one z powodzeniem wykorzystywane w branży tłumaczeniowej. Tłumaczenie wykonane przez maszynę może być naprawdę bezpieczne i dobrej jakości. Warto jednak takie tłumaczenie powierzyć do biura tłumaczeń. W końcu tłumaczenie nie polega jedynie na przetworzeniu słów w języku docelowym. To proces o wiele bardziej złożony niż nam się wydaje. Gdyby tłumaczenie było proste, każdy z nas byłby tłumaczem, a nie jest. Wystarczyłby dobry translator i już. Ale maszyna nigdy nie zastąpi człowieka, jego inteligencji i wrażliwości. Pamiętajmy o tym.
Nazywam się Maja i jestem rodowitą krakowianką. W Krakowie mieszkam i pracuję jako specjalista ds. wizerunku w dużej firmie zajmującej się tłumaczeniami. Dzięki mojej pracy poznaję nowych ludzi i jestem na bieżąco z nowościami. Bardzo lubię swoją prace, która jest dla mnie połączeniem pasji do pisania z językami obcymi. Mam duże doświadczenie i wiem, jak teorię wykorzystać w praktyce. Chętnie podzielę się z wami swoją wiedzą. Po pracy każdą wolną chwilę spędzam na rowerze, który jest moją drugą pasją.
