Czym jest tłumaczenie kart charakterystyki substancji niebezpiecznych? Dlaczego trzeba tłumaczyć karty charakterystyki substancji niebezpiecznych? Jak wygląda tłumaczenie kart charakterystyki substancji niebezpiecznych?
Tłumaczenie kart charakterystyki, bywa skomplikowanym procesem i aby go dobrze wykonać nie wystarczy po prostu porozumiewać się w języku obcym. Należy się dostosować do szeregu wymogów określających jak powinno przebiegać tłumaczenie takiej karty.
Co to jest karta charakterystyki substancji niebezpiecznych?
Karta charakterystyki substancji niebezpiecznych (ang. SDS Safety Data Sheet, dawniej MSDS Material Safety Data Sheet) to dokument, który zawiera opis dotyczący:
- zagrożeń, które może spowodować określona substancja i mieszanina chemiczna,
- metod służących minimalizowaniu ryzyka w razie kontaktu z nią,
- sposobów postępowania w przypadku powstania sytuacji niebezpiecznej i zagrażającej życiu,
- podstawowych danych fizykochemicznych na jej temat.
Zgodnie z rozporządzeniem 1907/2006/WE Karta charakterystyki substancji niebezpiecznej jest głównym narzędziem przepływu informacji o zagrożeniach i zarządzaniu ryzykiem pomiędzy producentem, dostawcą i dalszym użytkownikiem substancji.
Przepisy REACH wymagają odpowiedniego oznakowania czyli etykieta substancji niebezpiecznej powinna być przetłumaczona na języki urzędowe krajów, w których substancja lub mieszanina zostanie wprowadzona do obrotu. Ponadto oznakowanie musi uwzględniać nazwę umożliwiającą jednoznaczną identyfikację substancji, odpowiednią klasyfikację i informacje na temat substancji, zwroty H i P, napisy czy znaki ostrzegawcze w postaci odpowiednich piktogramów (oznakowanie graficzne).
Według przepisów rozporządzenia 1272/2008 (CLP) od 1 czerwca 2015 r. obowiązują zaktualizowane piktogramy czyli graficzne oznakowania niebezpiecznych substancji i mieszanin chemicznych określające wiążące się z nimi zagrożenia.
Karta charakterystyki substancji niebezpiecznej jest dokumentem obligatoryjnym w większości krajów na świecie. W zależności od państwa i obowiązujących na jego terenie przepisów oraz regulacji prawnych, może ona wyglądać inaczej. Zawartość kart charakterystyk substancji niebezpiecznych w krajach Unii Europejskiej określa rozporządzenie Parlamentu Europejskiego nr 1907/2006 w sprawie rejestracji, oceny i udzielania zezwoleń oraz stosowanych ograniczeń w zakresie sprzedaży chemikaliów. Według tychże przepisów, karta charakterystyki powinna zawierać 16 obowiązkowych sekcji:
1. Identyfikacja substancji oraz firmy produkującej substancję,
2. Identyfikacja możliwych zagrożeń,
3. Informacja o składnikach,
4. Środki pierwszej pomocy,
5. Postępowanie w przypadku pożaru,
6. Postępowanie w przypadku niezamierzonego uwolnienia się substancji do środowiska,
7. Postępowanie z substancjami i mieszaninami oraz ich magazynowanie,
8. Kontrola narażenia i środki ochrony indywidualnej,
9. Właściwości fizyczne i chemiczne,
10. Stabilność i reaktywność,
11. Informacje toksykologiczne,
12. Informacje ekologiczne,
13. Postępowanie z odpadami,
14. Informacje dotyczące transportu,
15. Informacje dotyczące przepisów prawnych,
16. Informacje inne.
Opracowana zgodnie z powyższymi wymogami karta charakterystyki zapewnia informację dotyczącą substancji, jej składu i właściwości, a także postępowania w sytuacjach niebezpiecznych. Dzięki niej postępowanie z substancjami niebezpiecznymi staje się bezpieczne.
Kto jest zobowiązany do opracowania karty charakterystyki?
Jak zatem wynika z rozporządzenia i przepisów UE, każdy producent i dystrybutor niebezpiecznych substancji jest zobowiązany klasyfikować, oznakować i opakować chemikalium zgodnie z wymaganiami unijnymi, zanim zostaną one wprowadzone na rynek. Jednym z wymogów jest przetłumaczenie karty charakterystyki na wszystkie języki urzędowe państw członkowskich, w których substancja wejdzie do obrotu.
Karta charakterystyki jest dokumentem obowiązkowym na każdym etapie kontaktu z substancją niebezpieczną i powinna być dostępna wszystkim osobom, które w danym momencie mają z nią do czynienia.
Za prawidłowość przygotowania i wprowadzenia do obrotu dobrej karty charakterystyki niebezpiecznej substancji chemicznej odpowiada producent, jego przedstawiciel lub importer danego produktu chemicznego.
Jak tłumaczyć karty charakterystyki substancji niebezpiecznej?
Karta charakterystyki oprócz zgodności z przepisami UE, musi być zgodna także z przepisami państwa na terenie którego substancja lub preparat jest wprowadzany do obrotu. Oznacza to konieczność dostosowania niektórych jej parametrów do obowiązujących na terenie poszczególnych krajów. Terminologia stosowana w celu opisów zagrożeń jest ściśle zdefiniowana i nawet dosłowne jej tłumaczenie nie stanowi gwarancji ich zgodności z ustawodawstwem.
Poprawne tłumaczenie kart charakterystyki jest wyzwaniem dla tłumacza.
Niewłaściwe tłumaczenie karty charakterystyki naraża nie tylko zdrowie użytkowników, ale także interesy producentów – może skutkować wysoką karą pienieżną, niedopuszczeniem produktu do sprzedaży lub opóźnieniem lub wstrzymaniem transportu substancji do kraju przeznaczenia.
Profesjonalnym przekładem kart charakterystyki zajmują się tłumacze współpracujący z biurami tłumaczeń, które na bieżąco śledzą również zmiany w przepisach i regulacjach dotyczących właściwego oznakowania substancji chemicznych.
Prawo wymaga, aby informacje w karcie charakterystyki były tworzone w sposób jasny i zwięzły oraz były przygotowywane przez „kompetentną osobę”. Rozporządzenie REACH nie definiuje jednak pojęcia osoby kompetentnej. Mimo tego, trzeba pamiętać, że to na producencie spoczywa odpowiedzialność za poprawne przygotowanie oraz tłumaczenie kart.
Zlecając tłumaczenie karty charakterystyki na język obcy, należy sprawdzić kompetencje biura tłumaczeń i znajomość aktualnych wymagań i przepisów.
Dokumenty te, powinny być tłumaczone przez tłumacza-specjalistę znającego słownictwo z dziedziny bezpieczeństwa pracy, pierwszej pomocy i chemii. Ponadto dokumentacja powinna zostać sprawdzona przez biochemików, biologów, magistrów lub inżynierów chemii.
Dla pełnego bezpieczeństwa warto również zlecić wykonanie uwierzytelnienia tłumaczeń przez tłumacza przysięgłego.
Biura tłumaczeń oferujące usługę tłumaczenia kart charakterystyki powinny posiadać stosowne narzędzia, które zagwarantują profesjonalne i zgodne z prawem tłumaczenie kart charakterystyki substancji niebezpiecznych.
Stosowne oprogramowanie umożliwi bezbłędne tłumaczenie obszernej dokumentacji przy zachowaniu jednolitego słownictwa z korzyścią dla klienta biura tłumaczeń. Oszczędność oraz skrócenie czasu realizacji tłumaczenia jest ważne dla obu stron.
Przygotowując tłumaczenie kart charakterystyki trzeba zatem pamiętać nie tylko o głównym języku kraju, do którego mają zostać eksportowane chemikalia, ale również o innych wersjach językowych.
W niektórych państwach funkcjonuje po kilka języków urzędowych np. Belgia z trzema językami urzędowymi, Finlandia i Irlandia, z dwoma.
Tłumaczenie karty charakterystyki substancji niebezpiecznych powinno zostać wykonane przez wykwalifikowanych tłumaczy, zgodnie z wymogami określonymi w przepisach, z zachowaniem standardowej formy i z uwzględnieniem specjalistycznej terminologii.
Nazywam się Maja i jestem rodowitą krakowianką. W Krakowie mieszkam i pracuję jako specjalista ds. wizerunku w dużej firmie zajmującej się tłumaczeniami. Dzięki mojej pracy poznaję nowych ludzi i jestem na bieżąco z nowościami. Bardzo lubię swoją prace, która jest dla mnie połączeniem pasji do pisania z językami obcymi. Mam duże doświadczenie i wiem, jak teorię wykorzystać w praktyce. Chętnie podzielę się z wami swoją wiedzą. Po pracy każdą wolną chwilę spędzam na rowerze, który jest moją drugą pasją.
