Tłumacze ustni pracują w różnych warunkach: na salach konferencyjnych, w maleńkich salkach, ale i w plenerze czy nawet przy użyciu komunikatorów. Ich zadanie jest proste i zarazem bardzo ważne: mają przełożyć wypowiedź z lub na język obcy. Czasem bywa ciężko: spotkanie może trwać bardzo długo, prelegent mieć dziwny akcent czy następuje coś nieoczekiwanego. Praca ta różni się od tłumaczeń pisemnych, wymaga odporności na stres, umiejętności koncentracji i pracy z różnymi ludźmi. Przede wszystkim ma się kontakt z drugim człowiekiem, nie tak rzadko to pełna sala konferencyjna wyczekująca przekładu komunikatu, aby w ogóle móc zrozumieć, co mówca miał na myśli. A czym są tłumaczenia szeptane? Oto wszystko, co warto i należy wiedzieć na ich temat!

Czym są tłumaczenia szeptane?

Tłumacze są kimś, kto tworzy niewidzialne mosty, po których możemy przemieszczać się na drugi brzeg. Bez ich pomocy i bez procesu tłumaczeniowego nie tylko niemożliwe byłoby załatwienie wielu spraw natury biznesowej, ale i nie poradzilibyśmy sobie w wielu sytuacjach prywatnych. Kiedy w grę wchodzi przetłumaczenie wypowiedzi ustnej z języka ojczystego na język obcy lub z języka obcego na język ojczysty ich wsparcie jest niemal nieocenione. Konferencje naukowe, spotkania specjalistów, spotkania biznesowe czy rozmowa z lekarzem w egzotycznym kraju bardzo często byłyby dla wielu osób poza ich zasięgiem bez tłumaczy ustnych, którzy pomagają zrozumieć słowa. Jedną z metod tłumaczeń ustnych jest tłumaczenie szeptane. Dla kogoś, kto jest spoza branży i ma niewielkie pojęcie, z czym to się wiąże, termin ten może brzmieć tajemniczo i w ogóle nic nie mówić.

Kilka ważnych informacji na temat tłumaczeń szeptanych, które pomogą Ci lepiej zrozumieć ten rodzaj przekładu ustnego.

• Jest to forma tłumaczenia symultanicznego, czyli tłumaczeń równoczesnych. W przypadku przekładu symultanicznego proces tłumaczenia ma miejsce w dźwiękoszczelnej kabinie. Tłumacz widzi mówcę, ale nie ma z nim jakiegokolwiek kontaktu. W razie jakichkolwiek komplikacji musi liczyć sam na siebie. Słowa prelegenta taki tłumacz słyszy w słuchawkach i jednocześnie słuchając zaczyna wypowiadać do mikrofonu słowa komunikatu w przekładzie na język docelowy.
• Choć tłumaczenia szeptane są formą tłumaczeń symultanicznych to w tym przypadku nie używa się specjalistycznego sprzętu.
• Tłumaczenie szeptane określane bywa także jako szeptanka. Nazwa ta pochodzi z języka francuskiego, a dokładniej mówiąc od słowa chuchotage.
• Ten rodzaj przekładu w praktyce wygląda tak, że tłumacz zazwyczaj siedzi przy niewielkiej grupie słuchaczy i ściszonym głosem przekłada na żywo wypowiedź prelegenta.
• Zazwyczaj z tłumaczeniami szeptanymi można spotkać się wówczas, gdy niewielka grupa uczestników jakiegoś spotkania, np. dwie czy trzy osoby, nie mówi w języku większości uczestników spotkania.

Polecane dla Ciebie:

• „Trudności związane z zawodem tłumacza”
• „Merytoryka w tłumaczeniach”
• „Elastyczność w tłumaczeniach”
• „Jak zostać tłumaczem symultanicznym?”

Kiedy wybrać tłumaczenie symultaniczne a kiedy konsekutywne?

Zarówno tłumaczenie symultaniczne, jak i konsekutywne to formy tłumaczenia ustnego. Są ro również dwa typy tłumaczeń konferencyjnych. Zapewne chcesz dowiedzieć się: czym się różni tłumaczenie symultaniczne i konsekutywne? Podstawowa różnica jest taka, że to pierwsze jest przekładem równoczesnym, a to drugie następczym. Kiedy wybrać jedno, a kiedy drugie z nich? Jest to dość proste. Załóżmy, że organizujesz konferencję naukową. Prelegenci i słuchacze przyjadą z różnych krajów świata. Wśród nich znajdują się profesorowie ze Stanów Zjednoczonych, z Australii, Niemiec czy ze Szwecji i z Chin. Do tego wśród słuchaczy będą nie tylko Polacy, ale i kilka narodowości. To dość zróżnicowana bardzo duża grupa. Według danych ma być około 500 osób. W takim przypadku stosuje się tłumaczenia symultaniczne. Podczas przemówienia tłumacz znajduje się w dźwiękoszczelnej kabinie: słucha, jednocześnie przetwarza komunikat i mówi do mikrofonu słowa mówcy przełożone na język docelowy. Kiedy jednak organizujesz spotkanie dla niewielkiej liczy osób, ale jest ono oficjalne lub Twoja publiczność mówi w jednym języku, tu zwykle stosuje się tłumaczenia konsekutywne. Często praktykowane podczas spotkań polityków czy wywiadów z autorami książek.

Kiedy możesz potrzebować tłumaczenia ustnego?

Organizujesz konferencję naukową, spotkanie biznesowe, nieoficjalny obiad z potencjalnym partnerem biznesowym czy trafiając do szpitala na drugim krańcu świata i nie znając ani jednego słowa w lokalnym języku. Moglibyśmy tutaj stworzyć naprawdę bardzo długą listę dotyczącą tego, kiedy możesz potrzebować pomocy tłumacza ustnego. Niezależnie od sytuacji i rodzaju przekładu dotyczy to takich okoliczności, które wymagają wzajemnego zrozumienia się. Bez sensu organizować spotkanie naukowe dla osób z różnych krajów, kiedy wiesz, że nikt nikogo nie zrozumie. Właśnie w takich momentach z pomocą przychodzi zawodowy tłumacz ustny. Ważne, aby wybrać odpowiedniego specjalistę. Nie ma znaczenia czy to ktoś pracujący jako wolny strzelec, ekspert współpracujący z biurem tłumaczeń czy firmą wyspecjalizowaną w tego typu usługach, najważniejsze to znaleźć i podjąć współpracę z najbardziej właściwym kandydatem. Tylko osoba kompetentna może zapewnić Ci najwyższą jakość tłumaczeń ustnych.

Zawodowy tłumacz ustny może być Ci potrzebnych w różnych sytuacjach, oto kilka z nich!

• Podczas spotkań biznesowych.
• Na konferencjach naukowych i badawczych.
• Na międzynarodowych szkoleniach.
• W sytuacjach mniej oficjalnych i prywatnych, kiedy ktoś z kim masz spotkanie nie zna Twojego języka.

Co cechuje dobrego tłumacza ustnego?

Tłumacz ustny musi słuchać, rozumieć, przetwarzać słowa mówcy z jednego języka na drugi i odtwarzać wypowiedź mówcy w języku docelowym. Nie jest to takie proste, jakby mogło się nam wydawać. Sam proces tłumaczenia na najwyższym poziomie jest wyzwaniem samym w sobie, a kiedy weźmiemy pod uwagę różne rodzaje tłumaczenia ustnego, sprawa staje się jeszcze bardziej wymagająca. Jak więc na pewno zdajesz sobie sprawę ta praca stawia wiele wymagań i wyzwań. Nie każdy się do niej nadaje, nie każdy też ją udźwignie. Co w takim razie cechuje dobrego tłumacza ustnego? Oto kilka ważnych rzeczy!

• Ma świetny warsztat tłumacza.
• Bardzo dobrze zna język obcy, z którym pracuje.
• Jest świetnie rozeznany w tematyce, branży czy dziedzinie, która dotyczy przekładu ustnego.
• Niezależnie od okoliczności potrafi zadbać o najwyższą jakość tłumaczenia.
• Jest dobrym słuchaczem.
• Potrafi jednocześnie słuchać, rozumieć i przetwarzać słowa z języka źródłowego na docelowy. W przypadku tłumaczeń konsekutywnych sporządza celne notatki, które w chwili pauzy prelegenta pomagają mu wykonać świetny przekład.
• Cechuje się wysoką koncentracją.
• Ma podzielność uwagi.
• Nie ma problemu z tym, że duża liczba osób jest w tym samym pomieszczeniu, w którym pracuje.
• W przypadku tłumaczeń symultanicznych liczy się też duża odporność na stres.

Maja Kowalska

Nazywam się Maja i jestem rodowitą krakowianką. W Krakowie mieszkam i pracuję jako specjalista ds. wizerunku w dużej firmie zajmującej się tłumaczeniami. Dzięki mojej pracy poznaję nowych ludzi i jestem na bieżąco z nowościami. Bardzo lubię swoją prace, która jest dla mnie połączeniem pasji do pisania z językami obcymi. Mam duże doświadczenie i wiem, jak teorię wykorzystać w praktyce. Chętnie podzielę się z wami swoją wiedzą. Po pracy każdą wolną chwilę spędzam na rowerze, który jest moją drugą pasją.