Dzięki swobodzie osiedlania się i otwartym granicom mamy nieograniczone możliwości wyboru miejsca, w którym chcemy mieszkać. I często korzystamy z tego przywileju. Najczęściej jako kraj zamieszkania wybieramy państwo członkowskie UE. Podobnie jak my, Polacy często osiedlamy się poza granicami naszego kraju, tak i do Polski przybywa dużo cudzoziemców.

Obecnie wielu przedsiębiorców decyduje się na zatrudnienie obcokrajowców. To osoby coraz lepiej wykształcone, często wykonujący wolny zawód. Tak jak tłumacze przysięgli, którzy zdobyli kwalifikacje w kraju Unii Europejskiej. Ich uprawnienia do wykonywania zawodu potwierdzają dokumenty kwalifikacyjne. Czy taki tłumacz przysięgły może pracować w zawodzie na terenie Polski? Czy musi zdawać polski egzamin na tłumacza przysięgłego zgodnie z ustawą o zawodzie tłumacza przysięgłego? Jak przenieść uprawnienia tłumacza przysięgłego nabyte w UE na polski rynek? Oto krótki poradnik na ten temat.

Jak przenieść uprawnienia tłumacza przysięgłego zdobyte w UE na polski rynek – przepisy prawa

Chcąc bliżej zgłębić temat pewne kwestie musimy wyjaśnić. Przede wszystkim, jaki status ma obcokrajowiec – obywatel Unii Europejskiej. Czy zgodnie z polską ustawą jest on cudzoziemcem? Według ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach cudzoziemcem jest każdy, kto nie posiada obywatelstwa polskiego. Czy więc oznacza to, że tłumacz przysięgły, obywatel Francji jest według tych przepisów cudzoziemcem? Okazuje się, że odpowiedź na to pytanie wcale nie jest jednoznaczna.

Z jednej strony osoba taka nie ma obywatelstwa polskiego. Zatem jest cudzoziemcem. Z drugiej zaś jest obywatelem UE, a oni mają szczególny status ustawowy. Co to oznacza? Obywatele UE zgodnie z powyższą ustawą są wyłączeni od jej stosowania. Mogą bez przeszkód osiedlać się na terenie Polski i pracować. Ale powinni zgłosić swój pobyt i zarejestrować go.

Właściwym do legalizacji pobytu obywateli UE jest wojewoda właściwy według miejsca zamieszkania takiej osoby. Wystarczy złożyć wniosek zgłoszeniowy w Urzędzie i taka osoba może mieszkać na terenie Polski bez przeszkód. Warto wiedzieć, że jeśli pobyt takiej osoby trwa więcej niż 3 miesiące, trzeba złożyć wniosek legalizacyjny ten pobyt. Procedury dla obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej są naprawdę uproszczone.

Przeniesienie uprawnień tłumacza przysięgłego zdobyte w UE na polski rynek jest proste. Okazuje się, że tłumacz przysięgły, który nabył uprawnienia w innym kraju członkowskim, nie musi zdawać polskiego egzaminu. To znacznie ułatwienie. Dzięki stosunkowo nowej, bo wydanej w 2015 roku ustawie o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej. Powyższy akt prawny obejmuje wiele zawodów, w tym także tłumaczy przysięgłych.

Warto przeczytać: Czym jest tłumaczenie techniczne?

Jak przenieść uprawnienia tłumacza przysięgłego zdobyte w UE na polski rynek – procedury formalne

Z przywileju przeniesienia uprawnień tłumacza przysięgłego zdobytych w innym państwie UE mogą skorzystać nie tylko obywatele UE. Mogą z niego korzystać także obywatele Konfederacji Szwajcarskiej. Z tej możliwości mogą skorzystać również obywatele państw członkowskich EFTA (Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu), Lichtensteinu, Norwegii i Islandii – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym. Wszyscy obywatele tych krajów mogą przenieść uprawnienia zawodowe na rynek polski. Także tłumacze przysięgli. Nawet jeśli w kraju, w którym dotychczas praktykowali nie jest to zawód regulowany jak w Polsce. Jedynym warunkiem dla takich osób jest przynajmniej roczna praktyka w zawodzie w okresie 10 lat poprzedzających chwilę złożenia wniosku o uznanie kwalifikacji zawodowych w Polsce.

Jak wygląda procedura przeniesienia uprawnień tłumacza przysięgłego uzyskanych w UE na polski rynek?

Procedury nie są skomplikowane. Choć droga do uzyskania potwierdzenia kwalifikacji może być długa. Pamiętajmy jednak, że jest to droga skrócona. I nie musimy zdawać egzaminu państwowego.

Procedura przeniesienia uprawnień odbywa się w Ministerstwie Sprawiedliwości. To tu należy złożyć wniosek o uznanie kwalifikacji do wykonywania w Polsce zawodu tłumacza przysięgłego. Z uwagi na fakt, iż uznanie kwalifikacji obywatela UE odbywa się w sposób uproszczony, wniosek powinien zawierać wszystkie niezbędne dokumenty potwierdzające kwalifikacje zawodowe. Co prawda, wystarczy nawet jeden dokument potwierdzający kwalifikacje. Warto jednak do wniosku załączyć wszystkie posiadane dokumenty w tym zakresie. Jakie to są dokumenty? To dyplomy ukończenia studiów, świadectwa, certyfikaty językowe.

Złożenie wniosku rozpoczyna procedurę administracyjną o uznanie kwalifikacji zawodowych tłumacza przysięgłego na polskie rynek. Do wniosku należy dołączyć wszystkie dokumenty potwierdzające zdobyte w UE uprawnienia do wykonywania zawodu. Muszą być one sporządzone w języku polskim lub przetłumaczone na język polski. Co ważne, dokumenty dostarcza się w formie kopii. Ich oryginały należy zachować do wglądu przez organ – na jego wezwanie. Do dokumentacji dołącza się także kopię dowodu osobistego lub paszportu, zaświadczenie o niekaralności oraz oświadczenie o pełnej zdolności do czynności prawnych.

Oprócz wskazanych dokumentów, do wniosku należy dołączyć potwierdzenie uiszczenia opłaty skarbowej. Ile ona wynosi? Podawana jest według przelicznika 35% minimalnego wynagrodzenia w danym roku. Obecnie jest to kwota 910 zł.

Wniosek podmiotu ubiegającego się o uznanie kwalifikacji zawodowych podlega następnie weryfikacji formalnej. W przypadku wystąpienia braków, Minister wzywa podmiot wnioskujący czyli tłumacza do ich uzupełnienia. Wówczas tłumacz jest zobowiązany do dostarczenia wymaganych dokumentów, które należy sporządzić w języku polskim. Jeśli tłumacz przysięgły nie uzupełni wniosku we wskazanym w wezwaniu terminie, pozostawiany jest on bez rozpoznania. Wszelką korespondencję Ministerstwo doręcza na wskazany przez wnioskodawcę adres. Dlatego warto być czujnym i kontrolować otrzymywaną korespondencję. W jakim terminie można spodziewać się zawiadomienia dotyczącego kompletności wniosku? To termin administracyjny, który wynosi jeden miesiąc.

Jak przenieść uprawnienia tłumacza przysięgłego nabyte w UE na rynek polski – merytoryczna kontrola wniosku

Po formalnym sprawdzeniu wniosku tłumacza, Minister dokonuje merytorycznej analizy złożonych dokumentów. Warto wiedzieć, że uznanie kwalifikacji zawodowych tłumacza przysięgłego zależy przede wszystkim od uprawnień, które uzyskał on w innym państwie UE. Minister sprawdza, czy dana osoba ma wymagane wykształcenie i kompetencje do wykonywania zawodu na terenie Polski. W wyniku analizy złożonych przez tłumacza przysięgłego dokumentów Minister może uznać:

• że wnioskodawca ma odpowiednie kwalifikacje do praktykowania zawodu tłumacza przysięgłego w Polsce

lub

• że tłumacz w celu przeniesienia uprawnień zawodowych na rynek polski musi odbyć staż adaptacyjny lub zdać test umiejętności.

Jeśli Minister uzna, że wnioskodawca spełnia wszystkie wymagania do wykonywania zawodu tłumacza przysięgłego na terenie Polski, wydaje decyzję pozytywną. Przy wydawaniu decyzji Minister może też uznać, iż w konkretnej płaszczyźnie tłumaczeń wnioskodawca ma obowiązek uzupełnić kwalifikacje. Wówczas test umiejętności lub staż dotyczyć będzie tylko tej dziedziny tłumaczeń. Co ważne, decyzja w przedmiocie uznania lub odmowie uznania kwalifikacji zawodowych tłumacza przysięgłego powinna być wydana w terminie 3 miesięcy od daty złożenia kompletnego wniosku.

Jeśli tłumacz nie uzyskał decyzji pozytywnej, może wybrać z której formy podniesienia kwalifikacji będzie korzystał. Może samodzielnie wybrać czy będzie to test umiejętności czy staż adaptacyjny. Aby przystąpić do nich, tłumacz musi w terminie 60 dni od otrzymania decyzji Ministra wskazać którą formę wybiera. Warto wiedzieć, że zarówno staż adaptacyjny jak i test umiejętności przeprowadzane są w języku polskim. To Minister określa zakres każdej z tych form uzupełniających.

Wydanie pozytywnej decyzji nie oznacza jeszcze, że tłumacz przysięgły może już w Polsce praktykować. Zanim przystąpi do pracy w zawodzie, musi złożyć ślubowanie i zostać wpisany na listę tłumaczy przysięgłych danego języka obcego. Dopiero po dopełnieniu tych formalności tłumacz przysięgły z innego państwa UE może rozpocząć praktykę w Polsce.

Wydawać by się mogło, że droga do przeniesienia uprawnień tłumacza przysięgłego nabytych w UE na polski rynek jest żmudna i skomplikowana. Nic bardziej mylnego. Pamiętajmy, że tłumacz przysięgły z innego kraju Unii korzysta z przywileju uproszczonej procedury. Mimo tego i tak wydaje się, że jest to proces czasochłonny. Warto jednak uzbroić się w cierpliwość, by móc praktykować w Polsce.

Może Cię także zainteresować:

• Jak zostać tłumaczem symultanicznym?
• Sposoby szybkiej nauki słówek z języków obcych
• Najlepsze książki do nauki gramatyki języka niemieckiego

Maja Kowalska

Nazywam się Maja i jestem rodowitą krakowianką. W Krakowie mieszkam i pracuję jako specjalista ds. wizerunku w dużej firmie zajmującej się tłumaczeniami. Dzięki mojej pracy poznaję nowych ludzi i jestem na bieżąco z nowościami. Bardzo lubię swoją prace, która jest dla mnie połączeniem pasji do pisania z językami obcymi. Mam duże doświadczenie i wiem, jak teorię wykorzystać w praktyce. Chętnie podzielę się z wami swoją wiedzą. Po pracy każdą wolną chwilę spędzam na rowerze, który jest moją drugą pasją.