Czy potrzebni są tłumacze? Czy korzysta się z tłumaczeń ustnych? Jakie tłumaczenia są konsekutywne, a jakie symultaniczne? Języki obce pełnią ważna kwestie we współczesnym świecie. Dzięki temu, że podróżowanie staje coraz łatwiejsze, ludzie mogą dosięgać najdalszych zakamarków kuli ziemskiej. Wymiany handlowe i kontrakty między krajami, to wszystko uwidacznia znaczenie tłumaczeń językowych.

Tłumaczenia ustne to bardzo trudny rodzaj tłumaczeń. Autor przekładu ustnego często pracuje w stresie, pod presja czasu, a treści które tłumaczy obarczone są wysoką rangą dla rozmówców. Dlatego błędy i uchybienia nie mają tu miejsca.

Tłumaczenia ustne – o co chodzi z tłumaczeniem symultanicznym?

Każdy z nas miał styczność z tłumaczeniem ustnym – symultanicznym. Czy to podczas konferencji międzynarodowych czy transmisji nadawanej na żywo, emitowanej w telewizji. Wszędzie tam, gdzie spotyka się wielojęzykowe towarzystwo i konieczne jest tłumaczenie – praca tłumacza ustnego jest nieodzowna.

Kiedy treści wypowiadane przez prelegenta, trafiają do odbiorców przetłumaczone, niemal w tym samym czasie – mamy do czynienia z tłumaczeniem ustnym – symultanicznym. Takie jednoczesne tłumaczenia wymagają ponadprzeciętnych zdolności od tłumacza, a jego odporność na stres to pożądana cecha.

Podczas tłumaczeń ustnych – symultanicznych, tłumacz znajduje się w dźwiękoszczelnej kabinie. Treść mówcy słyszy w słuchawkach, następnie przekłada ją i wypowiada do mikrofonu. Odbiorcy, z kolei, otrzymują przekład w swoich słuchawkach niemal w tym samym czasie lub z lekkim opóźnieniem.

Profesjonalny tłumacz ustny – symultaniczny, potrafi na bieżąco, w sposób jasny, bez przeinaczania wypowiedzi, przekazać ją i zapewnić prawidłowy odbiór słuchaczom. Bywa tak, że tłumaczenie ustne odbywa się na kilka języków. Takim przykładem może być Parlament Unii Europejskiej, gdzie obradują europosłowie – przedstawiciele wielu krajów.

Gdy Belgia, Francja, Włochy, Niemcy i Luksemburg utworzyły Unię Europejską, przekład potrzebny był z czterech języków. Tłumacząc z jednego na drugi, uzyskać można było 12 kombinacji (tłumaczenie z języka A na B, A na C, A na D, z B na A, B na C …itd.). Tłumaczenia ustne odbywały się w całkiem dobrym stopniu i bez większych trudności.

Wraz ze wzrostem liczby państw uczestniczących, sprawa tłumaczeń znacznie się skomplikowała. Szczególnie, gdy do Unii przystępowały państwa, których język nie jest popularny i wszechobecnie znany, np.: fiński czy maltański. Zaczęto wtedy stosować metodę podwójnych tłumaczeń ( z języka X na Y, ten z kolei na docelowy Z). Metoda ta zwana jest z francuskiego „langue pivot”, tłumaczeniem z pivota. Kombinacje tłumaczeń już dawno przekroczyły liczbę 380, a trudności dostarcza fakt, że coraz więcej państw przystępuje do wspólnoty europejskiej, a czasem jedno państwo wyjawia zapotrzebowanie na więcej niż jeden język: Hiszpania – kataloński, baskijski oraz galicyjski.

Tłumaczenie konferencyjne to duże wyzwanie dla tłumaczy ustnych – symultanicznych. Tłumaczyć muszą nie tyle poprawnie językowo, ale ważniejszy jest przekaz. Musi być tak odzwierciedlony, aby nie deformować sensu przemówienia.

Przeczytaj koniecznie: Jak zostać tłumaczem filmów?

Tłumaczenie ustne – na czym polega tłumaczenie konsekutywne?

Tłumaczenie konsekutywne i symultaniczne to tłumaczenia należące do grupy przekładów ustnych. Ich rolą jest przekład treści ze słuchu, które wymawia prelegent. Odbiorcy tłumaczenia oczekują dobrego przekładu, który nie zostanie zniekształcony i trafi do nich w czytelnej i jasnej formie.

Tłumaczenie ustne – konsekutywne, w odróżnieniu od symultanicznego, odbywa się nie w tym samym czasie, a po wypowiedzi prelegenta. Zazwyczaj jest to kilka zdań, po których do akcji wkracza tłumacz, choć zdarzają się dłuższe wypowiedzi. Tłumaczenie konsekutywne nie wymaga użycia kabin dźwiękoszczelnych. Tłumacz najczęściej znajduje się blisko mówcy.

Tłumacz słucha, sporządza notatki, nie potrzebując specjalistycznego sprzętu. Wystarczy kartka i długopis. Oczywiście kwestie z nagłośnieniem też często występują w zakresie tłumaczeń konsekutywnych.

Tłumaczenia ustne konsekutywne wymagają od tłumacza zdolności przemawiania z głowy. Notatki wspierają zapamiętywanie treści, każdy tłumacz ma swój sposób na szybkie tworzenie ich. Czasem wykorzystują symbole, pojedyncze słowa, które tworzą porządek chronologiczny treści. Po kilku zdaniach przemawiającego, mają gotowy szablon wypowiedzi i rozpoczynają jego przekaz.

Aby nie zanudzić słuchaczy i pozwolić im skupić się na tłumaczeniu, uznaje się, że przekłady co 3-4 zdania są najlepiej odbierane. Takie tłumaczenie paru zdań nazywane jest tłumaczenie liaison. Tłumacz ma krótsze części do przełożenia, a słuchacze nie nudzą się oczekując na nie.

Kliknij i sprawdź: Angielskie słowa, które brzmią jak polskie.

W zakresie tłumaczeń ustnych, specjalizują się biura tłumaczeń. Potrafią dopasować tłumacza do wymagań klientów. Kontaktują ze sobą tłumaczy wycieczek zagranicznych, konferencji czy wydarzeń kulturalnych i sportowych. Omawiając co, gdzie i dla kogo będzie tłumaczone ustnie, specjaliści mogą zasugerować, co według nich będzie lepsze i da wysoką jakość: tłumaczenie symultaniczne czy konsekutywne.

Ciekawy artykuł: Angielskie słowa nieprzetłumaczalne na polski

Maja Kowalska

Nazywam się Maja i jestem rodowitą krakowianką. W Krakowie mieszkam i pracuję jako specjalista ds. wizerunku w dużej firmie zajmującej się tłumaczeniami. Dzięki mojej pracy poznaję nowych ludzi i jestem na bieżąco z nowościami. Bardzo lubię swoją prace, która jest dla mnie połączeniem pasji do pisania z językami obcymi. Mam duże doświadczenie i wiem, jak teorię wykorzystać w praktyce. Chętnie podzielę się z wami swoją wiedzą. Po pracy każdą wolną chwilę spędzam na rowerze, który jest moją drugą pasją.